လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚ ျခံဳငံုသံုးသပ္ခ်က္
ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာ စံႏႈန္းမ်ားသည္ လ႔ူအခြင့္အေရး၏ အေျခခံေဖာင္ေဒးရွင္းအျဖစ္ အေထာက္အပံ့ေပးၾကသည္။ လူမ်ားစုကိုးကြယ္ၾကသည့္ ဘာသာႀကီး ၅ ခု ၏ အဖိုးတန္သည့္ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒမ်ားအား လူအမ်ားက ဥပမာအျဖစ္ မၾကာခဏ ကိုးကား ၾကသည္။
ဗုဒၶဝါဒ “ ကိုယ္နာက်င္ခံစားရမည့္ ကိစၥမ်ိဳးကို သူတစ္ပါးတို႔အား မလုပ္မိပါေစႏွင့္။ (ကိုယ္ခ်င္းစာတရား)”
ခရစ္ယာန္ဝါဒ “ ကိုယ့္ကို သူတစ္ပါးတို႔ မလုပ္ေစခ်င္ေသာ ကိစၥမ်ိဳးကို သူတစ္ပါးတို႔အား မလုပ္မိပါေစႏွင့္။ (ကိုယ္ခ်င္းစာတရား)”
အစၥလာမ္ဝါဒ “ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္အတြက္ ဆႏၵရွိသလို ကိုယ့္အကိုအတြက္ (အျခားသူအတြက္) ဆႏၵမရွိႏိုင္ေသာ ကာလပတ္လံုး သင္သည္ ဘာသာတရားကို ယံုၾကည္သူမဟုတ္"
ဂ်ဴးဝါဒ “ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္မုန္းေသာအရာကို အျခားသူတို႔အား မလုပ္မိပါေစႏွင့္။ ဤကား ဥပေဒသ ပင္ျဖစ္သည္"
ဟိႏၵဴဝါဒ “ အျခားသူတို႔အေပၚ မဆိုးသြမ္းပါႏွင့္။ ထိုသူတို႔ နာက်င္ခံစားရလိမ့္မည္။ ထိုနာက်င္ခံစားရမႈအတြက္ သင့္တြင္ တာဝန္ရွိသည္"
၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚအေျခခံသည့္အခ်က္ေပါင္း ၃၀ ပါ၀င္သည့္ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းကို ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ား၏သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္၏ အေတြ႔အၾကံဳကို အေျခခံၿပီး ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ထိုေၾကညာခ်က္ကို သေဘာတူထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄၈ ႏိုင္ငံက ေထာက္ခံခဲ့သည့္ ထိုေၾကညာခ်က္သည္ လူသားအားလံုး တန္းတူ ညီမွ်သည့္ ေမြးရာပါ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ရရွိခံစားႏိုင္ေစရန္ ပထမဦးဆံုး တစ္ကမာၻလံုး က သေဘာတူညီခဲ့သည့္ ေၾကညာခ်က္ျဖစ္သည္။
၁၉၆၆ခုႏွစ္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ၏ ပဋိဥာဥ္စာခ်ဳပ္တြင္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္သည့္ (လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္စသည္) တို႔ကို ထပ္မံျဖည့္စြက္ကာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၆၄ ႏိုင္ငံက အတည္ျပဳခဲ့ၿပီးထိုႏိုင္ငံမ်ားထံမွ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၆၀ က စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္း ေရးထိုးခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ လူမ်ိဳး (သို႔) တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ၊ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈႏွင့္ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ လူနည္းစုမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ လူမ်ား၏ အခြင့္အေရးအတြက္ ကုလသမဂၢေၾကညာစာတမ္းႏွင့္ ဌာေနတိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏ အခြင့္အေရး အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း အတည္ျပဳျပဌာန္းခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ ဒုကၡသည္မ်ားလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္သည့္ အျခားအေရးပါသည့္ သေဘာတူညီခ်က္ တြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အေပၚခဲြျခားဆက္ဆံျခင္းမျပဳရန္၊ ကေလးအခြင့္အေရးကို လိုက္နာေစာင့္ထိန္းရန္၊ အသားအေရာင္ကို အေျခခံၿပီး ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမျပဳလုပ္ရန္၊ ရက္ရက္စက္စက္ ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ျခင္းမ်ားအပါအ၀င္ အျခားဖိႏွိပ္ညွဥ္းပန္းမႈမ်ားမျပဳလုပ္ရန္၊ လူမဆန္ေသာသို႔မဟုတ္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အား သိမ္ငယ္သြားေစသည့္ အျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းမ်ားကို မျပဳလုပ္ရန္စသည္တို႔ပါ၀င္သည္။